Bij hinderlijke beeldelementen staat de fotograaf voor de keuze: weghalen voor een mooiere plaat, of intact laten voor een waarheidsgetrouwe foto.


Een goede kandidaat voor achtergrondsvervaging. De contrastarme haren op de bovenlip maken een goede voorwerpselectie echter bijna onmogelijk.

Winterlandschappen zijn vaak erg contrastrijk. Nabewerken brengt de dromerige sfeer weer terug in het beeld

Gebruik van een tekentablet maakt retoucheren en selecteren een stuk comfortabeler en sneller.

Foto bewerken

Fotobewerking vaak noodzakelijk

Ook na de 'knip' zijn er genoeg mogelijkheden tot beeldverbetering. In dit artikel worden de mogelijkheden van fotobewerking besproken.

Gunstig tijdstip voor foto's bewerken

De herfst en de winter zijn gunstige tijden voor het opschonen van het fotoarchief en het bewerken van foto's. Geen weer om naar buiten te gaan met de camera? Gelukkig ligt er dan binnenshuis nog genoeg fotowerk. De donkere dagen vormen een uitgelezen moment om de platenverzameling onder de loep te nemen en waar nodig bij te punten.
 
 

RAW formaat

Veel fotohobbyisten schieten meer foto's dan ze gedurende het seizoen kunnen bolwerken. Voor de zekerheid knipt de amateur tegenwoordig zonder meerprijs een extra, digitaal plaatje. Dit maakt het bepalen van een serie vakantietoppers tot een forse, tijdrovende kluif. Fotograferen in rawformaat geeft meer speelruimte voor  foto bewerken. Samen met de conversie naar een gangbaarder bestandsindeling kost het echter beduidend meer tijd.

Nabewerken voor professionals

Het nabewerken van geschoten materiaal is voor professionals een vast onderdeel van het fotografieproces. Net als een negatief geen eindstation was in het analoge tijdperk, vereist een digitaal (raw)bestand ook extra stappen om maximale beeldkwaliteit te behalen.

Nabewerking beladen

Nabewerking is echter een beladen term. Persbureau Reuters kan erover meepraten. In 2006 doken foto's op van het conflict tussen Israël en Libanon die de realiteit flink verdraaiden. Eén van de platen –genomen na een bomexplosie- toont meer rookwolken dan er in werkelijkheid waren.

Manipuleren of wegsnijden

Na de aanslag op treinen in Madrid verspreidde Reuters een foto waarop een afgerukt lichaamsdeel te zien is. Slechts een paar dagbladen namen de plaat ongewijzigd over. Verschillende Engelse kranten plakten kiezelsteentjes over de bloederige plek. The Guardian verwijderde de kleur van de menselijke resten. Amerikaans dagblad USA Today sneed de foto zo bij, dat het lichaamsdeel wegvalt.

Verbod op aanpassen

Zowel het aandikken als afzwakken van beelden veroorzaken geregeld verhitte discussies over normen in de fotowereld. Geschrokken door de akkefietjes bij Reuters, kiezen sommige media voor een totaalverbod op het aanpassen van foto's.

Grenzen vaag

De grens tussen standaardbewerkingen en echte manipulatie is niet zelden vaag en contextafhankelijk. Storende beeldelementen wegpoetsen is voor veel professionals een brug te ver. Vrijwel elke portretfotograaf ontdoet zijn prenten echter van puistjes en rimpels.

Beeld en compositie

Hoe meer een hobbyfotograaf zich ontwikkelt, hoe meer hij de wereld ziet in termen van beeld en compositie. Met een bepaalde plaat in gedachten, zijn camera en computer slechts middelen tot hetzelfde doel.
 
Een verkeerd ingestelde witbalans breit de fotobewerkingssoftware moeiteloos recht. Bij gebrek aan zoombereik snijdt de vogelaar het beeld wat bij, om tot een beter gevulde plaat te komen. Binnen redelijke grenzen compenseert computer de belichting, zelfs na de opname.

Verhelderen en verscherpen

Met digitaal gereedschap "schildert" de fotograaf donkere delen helderder en vice versa. Een extreem onscherpe achtergrond kan een compositie flink versterken. Zonder een voldoende grote lensopening of brandpuntsafstand is de fotograaf hiervoor overgeleverd aan het bewerkingsprogramma.

Lasso gereedschap

Een tweedimensionaal beeld kent echter geen diepte en dus ook geen voor- of achtergrond. Het lassogereedschap helpt om handmatig een beeldelement los te knippen van de rest van de plaat. Met de computermuis een nauwkeurige selectie aanbrengen is echter geen sinecure. Toch is het maken van dergelijke selecties de basis onder veel retoucheerwerk.

Fotosoftware

De betere fotosoftware probeert het aanbrengen van een selectie zo goed mogelijk te automatiseren. Goedkope of gratis programma's missen het budget om hier werk van te maken. Alleen Gimp (www.gimp.org) kwijt zich redelijk van zijn taak.

Photoshop CS5

Adobes nieuwste paradepaardje Photoshop CS5 speelt opnieuw het beste jongetje van de klas. Eerst maakt de gebruiker een grove selectie van het gewenste beeldelement. Daarna verfijnt CS5 deze uitgezette lijn met chirurgische precisie. Voorwaarde is wel dat er voldoende contrast voorhanden is. Is het kleurverschil tussen hoofdobject en achtergrond te klein, dan raakt de automatische selectie vroeg of laat het spoor bijster.

Beeldelement verwijderen 

De beste fotograaf kiekt wel eens per ongeluk een ontsierend beeldelement mee. Een elektriciteitsmast, een lantaarnpaal die uit het hoofd van de geportretteerde lijkt te groeien. Veel fotosoftware biedt een kloonstempel om dit op te lossen. Vanuit een vooraf ingesteld referentiepunt schildert de gebruiker een nieuwe laag over het ongewenste object. Een precies en tijdrovend werkje.

Verwijdermethode Photoshop CS5

Photoshop CS5 toont opnieuw zijn superioriteit met een snelle verwijdermethode. Adobe noemt het "slim vullen" en daar is geen woord van gelogen. Losjes geselecteerde beeldelementen verdwijnen als sneeuw voor de zon. De functionaliteit is lang niet altijd foutloos, maar levert geregeld verbluffende resultaten. Kwaliteit en gebruiksgemak eisen wel hun tol; de krachtpatser van Adobe wisselt voor krap duizend euro van eigenaar.

Tekentablet

Een tekentablet vormt een alternatief voor dure fotosoftware. Een dergelijk apparaatje automatiseert niets, maar maakt handmatig bewerken wel een stuk comfortabeler. De kracht van een tablet schuilt in de logische en intuïtieve bediening.
 
De meeste mensen zijn met pen en papier veel preciezer dan met een computermuis. Het tekentablet profiteert hiervan door het natuurlijke schrijven te imiteren. De betere tablets werken met een drukgevoelige pen, wat het karakter van “echt” schrijfgerei nog beter nabootst.

Wacom tekentablet

Het is even wennen, maar daarna gaat het aanbrengen van selecties en het werken met kloongereedschap aanzienlijk vlotter. Eenvoudige, maar goede apparaten van marktleider Wacom gaan al voor 50 euro over de toonbank. Samen met een vriendelijk geprijsd fotobewerkingsprogramma een stuk goedkoper dan Adobe Photoshop.
 
Photoshop
Picasa

Meer over dit onderwerp

Foto effecten
Foto pimpen en effecten - Picasa of Photoshop

Picasa van Google
Picasa: gratis foto bewerk programma van Google

Fotoprogramma vergelijken
Fotobewerkingsprogramma vergelijken - Adobe Photoshop Elements

Zwartwit met Photoshop
Zwart wit foto maken met kanaalmixer van Photoshop

Belichting bewerken
Belichting: tips om de belichting van een foto te bewerken

HDR fotografie
HDR software - foto's combineren met Adobe Photoshop

Foto bewerken Photoshop
Foto bewerken tutorial - Photoshop van Adobe

Poster printen
Poster van foto online bestellen of poster printen via Picasa

Adobe Photoshop Elements
Adobe Photoshop Elements cursus - tutorials cursus

Cursus Adobe Lightroom
Cursus Adobe Lightroom - online Photoshop cursus

Zwart wit fotografie
Zwart wit fotografie - tips voor zwart wit foto`s

Foto bewerken grappig
Foto bewerken grappig - 5 gratis tips foto Apps

M memory -> megapixel
Memory stick - megapixel - uitleg begrippen digitale camera

Lomografie
Lomografie: nonchalant fotograferen zonder zorgen

Prullenbak
Foto's weggooien - gooi lelijke foto's direct weg!

RAW
RAW in Picasa 3 bewerken

Tekst toevoegen
Tekst toevoegen in Picasa

Online foto bewerken
Online foto bewerken - tips voor tools

Foto bewerken met Nikon Capture NX-D
Foto bewerken met Nikon Capture NX-D en ViewNX-i software